Përpjekja e fundit e Europës

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nëse Gjermania do të ishte e gatshme ta kryente pjesën e saj të punës, duke blerë më shumë nga fqinjët e saj më të dobët, e gjithë Europa sikurse edhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës do të kishin mundësi më të mirë për ta kthyer rritjen e qëndrueshme. E kjo do të ishte njëmend një zgjidhje “historike” për krizën e eurozonës.

Po humbim pikë me mënyrën sesi kanë mbaruar takimet e samitit të Bashkimit Europian me marrëveshje “historike” për të frenuar krizën e borxheve të eurozonës vetëm sa për të parë sesi ato do të shkapërderdhen derisa tregjet gjykuan se nuk ishin mekanizma të duhur dhe relevantë për larjen e borxheve dhe gjenerimin e rritjes së mjaftueshme për t’i hequr qafe obligimet e ardhshme.

Ne nuk presim se marrëveshja e mëngjesit e së premtes për një “marrëveshjeje të re fiskale” për eurozonën do të thyejë këtë cikël.

Marrëveshja – të 17 vendet anëtare që e përdorin euron janë pajtuar ta nënshkruajnë – është ndërtuar mbi bazën e kërkesës gjermane për zotime ligjore për të ruajtur disiplinën fiskale dhe financiare. Në planin afatgjatë, është mirë të ketë më shumë disiplinë dhe koordinim dhe më shumë transparencë financiare. Por një pakt që i detyron të gjitha vendet anëtare të zbatojnë shkurtime buxhetore të recesionit është pikërisht ajo çfarë nuk i duhet tani Europës. Marrëveshja gjithashtu do ta rrisë shumën e parave për ndarje të pakove stimuluese ekonomike. Por zotimet financiare janë larg prej shumës së duhur që do të nevojiteshin për stimulimin e Spanjës apo Italisë, me qëllim të kthimit të besimit të investitorëve. Kjo marrëveshja nuk lë derën hapur për një stimulues të fundit brenda eurozonës, si Rezerva Federale e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, për t’i mbrojtur vendet potenciale për të hyrë në krizë dhe bankat nga paniku i tregut.

Pakti do të dëshmohet si i duhur vetëm nëse kjo përpjekje bind Bankën Qendrore Europiane të marrë këtë rol. Janë inkurajuese deklaratat e fillimit të kësaj jave të presidentit të kësaj banke, Mario Draghi.

Gjermania deshi që të 27 vendet anëtare të Bashkimit Europian t’i bashkohen paktit fiskal. Por Britania, ekonomia e tretë më e madhe evropiane pas Gjermanisë dhe Francës, dhe gjithë ambivalente për unionin, refuzoi t’i bashkohej kësaj nisme. Britania ka ruajtur sterlinën, prandaj refuzimi i saj nuk do të ketë ndonjë ndryshim praktik mbi politikën fiskale. Por kjo mund ta izolojë Britaninë dhe ta dobësojë Bashkimin Evropian si një tërësi.

Europa e ka mësuar se është rrugë e vështirë dhe se unioni i qëndrueshëm monetar kërkon koordinim më të mirë të politikave kombëtare fiskale. Greqia shkatërroi financat e veta duke e tepruar me shpenzime, vjelje të ulët të taksave dhe duke raportuar rrejshëm shifrat e veta buxhetore. Por liderët më të mëdhenj, veçanërisht Angela Merkel e Gjermanisë, ende refuzon ta pranojë se nuk mjafton vetëm ky koordinim.

Pa mekanizma të menaxhimit të krizës, si transferimet fiskale prej vendeve më të pasura në ato më të varfra dhe një bankë qendrore e gatshme të marrë rolin e huadhënësit të fundit, kriza financiare mund t’i kalojë kufijtë dhe ta zhysë në recesion mbarë eurozonën.

Vendet tjera anëtare të eurozonës që tashmë janë sulmuar nga tregu, si Italia dhe Spanja, kanë deficite të menaxhueshme. Shkurtimet buxhetore vetëm sa do t’i përkeqësojnë problemet. Ato kryesisht vuajnë nga puna e kostove të larta të huamarrjes, bankave të dobësuara dhe rritjes së vogël. Problemi i tyre kryesor është rritja e normave të interesit të ardhur si rezultat i keqmenaxhimit të krizës greke. Nëse Bankës Qendrore Europiane do t’i jepej e drejta e blerjes së bondeve të mjaftueshme për ta kthyer vlerën e tyre në nivelin e kohës së para krizës, atëherë shumë shpejt këto vende do të nisnin shlyerjen e borxheve.

Nëse Gjermania do të ishte e gatshme ta kryente pjesën e saj të punës duke blerë më shumë nga fqinjët e saj më të dobët - dhe po ta ndalej së ngulmuari se masat e shkurtimeve buxhetore do të jenë përgjigje për gjithë eurozonën – e gjithë Evropa, sikurse edhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës do të kishin mundësi më të mirë për ta kthyer rritjen e qëndrueshme. E kjo do të ishte njëmend një zgjidhje “historike” për krizën e eurozonës.

The New York Times