Cikël poetik nga Shkëlqim Çela

Nga Shkëlqim Çela  * 

Rruga e Pishës së Vetmuar

Mes pyjeve halore në Karolinë të Jugut

Nga Udha 125 degëzon

Rruga e Pishës së Vetmuar.

Kam një si frikë fëmije prej errësirës,

Është ende ditë, por shkretë këtu,

Sinjal s’kap celulari,

Rrëmbimin nga jashtëtokësorët

Ta sjellin pranë ca shtylla 

Të holla, të holla, perona

Me majat humbur në qiell.

Është bukur këtu

Sa kohë pasiguria s’është pjekur në rrezik

E ky si grabitqar përgjon 

Në hamendjet e tua,

Gjer ia beh ajo

Rruga e Pishës së Vetmuar

Në mes të pyllit me halorë detarë,

Dhe ti rrënqethesh nga tmerr i bukur,

I vetmisë në pyllin e të ngjashmëve.

Atdheu nga ajri

Rrafshulta me rraqe të flakura ujërash -

A po vijnë t’i marrin tregëtarë ambulantë rrobash të përdorura?

Nuk iu pëlqyen, i lanë aty,

Zhveshin mëngët e palltove rrjedha të tjera,

I hedhin mbi stava kodrinash,

A ka akoma palcë ky vend i gërryer?

Prapavija e rëndë e maleve vjen me vrenjtje tanku,

Aty është shpresa, dhe pse të zbrazur,

Ka mbetur, thua, një farë e një fisi në shpellat

Ku nuk arrin përmbytja.

Atdheu vjen si mundësi e së shkuarës,

Pamundësi e së tashmes

Që është mundësi të ardhmesh të pamundura.

Pas Mauthausenit

Kërkova blu nëpër qiell e Danub.

Ferra, transhe, ujë pellgjesh me okside hekuri, brisqe (Gillette) me shkumë pis nga gjaku dhe presje qimesh nëpër tekstin e shkumës; frikëra vegjëlie me ndryshk tetanozi, pus për rast lufte dhe qen vetullverdhë në pragje armiqësorë gjitonësh, filli i frikës, spango ariane tërheq balonën e fëminisë:

Të rrëgjon Mauthauseni, 

ujin e burrit ta thith,

gur mbi sfungjere të gjoksit, 

kohë negative, regresion gjarpërinjsh,

të bën embrion me ankthe çizmesh që afrohen 

në rrugicat e rropullive të mëmës,

trok mongol në luginat e placentës, persë dhe ters 

në qafat e mitrës, 

të çon në origjinat e frikës me luspa të ftohta thonjsh të hekurt,

eksoskeletet vrasin shpatullat e qenies para se të bëhen vertebra frike fshehur nën mish e lëkurë.

Klaudias që na bënte shoqëri i ra një hije 

gardianeje të hekurt:

simetria e heshtjes në jakë 

këmbana mëngjesi në tëmthat qull me gjumë,

cergë merimange mbi sy,

gërma gotike me plagë sqepari shqyenin qepenë,

SS mbi fjalën “Strasse”,

Gast hausen,

Ein Schnitzel krematoriumi, bitte ,

Klaudia, flokët dhe bari, ballkonet, mullagat - gjithë 

bardh’ e zi, TV daltonik me film depresioni,

një leckë çimentoje fshin dyshemetë e retinës nga lëngjet e ngjyrave.

Është një grua kokërruar, uniformë vija-vija që fshin dhe shtrydh në kovë ngjyrat e mia.

Diçka nuk kisha në duar ose në shpirt,

mungesë nuk ish se mungesë do të thotë shpresë

për rimbushje pellgu në stinën ardhëse,

një s’kam e mjerë, një s’do të kem fatale,

një s’pata që afrohej me turra drushë e logo latine,

në të gjitha kohët dhe këngët,

iso e kthyer mbrapsht në grahmë vdekjeje, 

nje tel i këputur lahute

si fëmijë i vetëm, gati për gjamë

ose gjëmë 

varësisht gjërësisë gjeografike dhe ngushtësisë së pamjes

nga frengji brinjë-hekurta muresh me gurë,

një s’paçë e vjetër që afrohej me kapanone të errët,

me mbeçë, more shokë, mbeçë

burrash të tribusë sime, 

pa rruar në faqe, 

rruar në kokë,

rimë e frikësuar si gëzof i fshehur – plaç,

ç’nuk kisha ashtu që m’i zbrazte rropullitë e paemër?

Ngjyrat e botës, me siguri, rrëgjuar në gri,

s’i kisha, s’i paçë, s’paç

e dritë s’më bënte syri, jo nga trimëri e paepur, 

vendosmëria,

por nga një tmerr i butë si krimb i një shiu pa fund

që brente ç’kish mbetur mes mushkërive të mia.

S’paç, thashë me vete, i vobektë, i mjerë

pas vizitës pishmane 

në Austrinë e Sipërme.

Treg fshatar

Vjelim proverbat e stinës

në kosha xunkthi të mëdhenj,

i godasim me shkop

si ullinjtë,

dhe si tregun, ta zgjojmë, 

për shalqinjtë, 

prodhimi ka qenë kaq i mbarë,

një fëmijë i mirë,

s’ka pse rrugën zapton

me zetorë të lodhur nga ndryshku.

Fshatarë të urtë prodhojnë fjalë të urta

në fushat me rreshta të gjera, optimale

prej agronomësh Kamze,

metateza jonë e kazmës,

patllixhanë mençurie të rrallë

ku vjollca u pleks me zhizhingën,

fshatarë të uritur bëjnë fjalë të urëta,

lidhëse brigjesh,

karro gërnjare

me ankimime zorrësh të thata,

(një pikë vaj

të mos vajtojë rrota,)

fjalë hamullore 

kalben në shiun mbarues të vitit,

vraje trurin, ai i ka fajet,

mos e mbro, 

urtësi njëpërdorimëshe

prej gote letre dhe pjate pikniku,

pirunë plastikë, një qarje me oi peshqirësh,

shuku i letër-pecetës mori me lyrën

gjithë rrudhat e buzëve, sëkëlldinë,

shesin hudhra për sy e vampirë,

fjalë serrash, jashtë stine,

turshi lakrash të çliruara nga burgu

si tru arratisur nga tirani e kafkës,

fiq të hershëm çmerisin emigrantin e vendeve të ftohta

me toka acide,

lëpjeta për gjumë e lumturi,

oshafe romanesh

prej Foqion Postoli,

pazi për vajzat e rëna në dashurira zarare,

vajza me substancë pas zjerjes në xhezve,

vajza tokash kalkare.

“Fjala, qingji dhe goca e urtë

të ngrohin si hir’ i mangallit në shkurt.”

Proverbat u poqën 

në sqetulla të parruara 

nënash dyshe 

(ne jemi dy shqiponja, rumti rumti rumti rumta…) 

dhe mareshë me zjarr të rrëmbyer 

e raki impotente mustaqesh,

jemi komb dëllinje, me zjarr të rrëmbyer 

dhe shpirto të mbaruar,

ankohu për diçka, mos rri kot,

“Laraskë pa bisht, gocë pa burrë dhe përrua pa det 

nuk mbet,”

përroin e shtova vetë 

se kam fituar lirinë e fjalës,

të proverbit plastik

njëpërdorimësh

për piknik…

Në oborrin tim prapë ferra me zgavër

josh për strofkull e mëllenja dimri,

një ferrë që nuk vdes edhe i di të gjitha.

* Çmimi “Kadare”, 2016.