Cikël poetik nga Shazim Mehmeti

Nga Shazim Mehmeti

SHKUPJERUSALEM, NGA VDEKJA NË VDEKJE...

Metaforë e bukës, 

jeta jonë!

Asokohe, 

shofer, punoja.

Kthehesha nga Greqia.

Autostrada me fushat përreth,

dhunoheshin pafund,

nga egërsia e atij dimri hidhërak.

Era bënte kërdinë mbi shpirtin e borës,

e radioja e mplakur, 

seç bënte një të qarë,

me zërin e Kris Rea-s.

Unë nuk di anglisht

(s’ka kush nuk e di 

se jam analfabet nga gjuhët),

por zemra më thoshte, 

se ajo këngë, 

e bënte vajin atëror 

për çupkën Zhozefinë.

Rruga Selanik-Shkup 

është e gjërë, e gjërë.

Edhe fushat përreth saj

janë të gjëra pafundsisht.

Sipas së gjithash,

Zoti do ketë qenë në disponim të mirë

kur e ka jaratisur këtë vend.

(E dua këtë vend!

Dhe kam frikë se, edhe shumë gjak, 

derdhur,

do duhet,

për këtë vend!)

Nata afronte.

Dielli mërdhezak,

se ku ishte fshehur

prapa dhembjes diku,

dhe Shkupi m’u shfaq para syshë,

i bardhë dhe gri.

I bardhë dhe gri Shkupi!

Si Jerusalemi

në mendimet e mia, 

sa isha student.

Është një fat i keq 

që i bën të ngjashëm 

këto dy qytete!

Është një fat i zi!

Shpirti im bardhëgri

ma thoshte këtë!

Dhe liria e munguar ma thoshte!

Dhe padrejtësimi!

Dhe burgu i Idrizovës

që më binte në krah të majtë 

të rrugës!

Dita vetëvarrosej në barkun e muzgut.

Mjegulla shtatderdhej mbi rrugë.

Sytë e mi të lodhur

një hije atje panë.

Një hije njeriu në mjegull.

Një udhëtar.

Jep e merr, mezi ndalova.

Dera e djathtë e kabinës u hap.

Brenda u fut ai njeri.

Foli shqip. 

Mirëmbrëma, tha!

Nga vjen, i thashë.

Nga vdekja!, m’u përgjigj!

Nga vdekja?!...

Nga vdekja!..., pohoi, mezi!

Nuk e pyeta më tej.

Më mjaftoi sapokalimi nga burgu i Idrizovës,

që ta kuptoj se ishte një i burgosur,

i mplakur,

i sapolëshuar 

në liri.

Bashkabashkë, e rinonim lodhjen për rruge.

Bashkabashkë heshtnim.

Radioja kishte pushuar.

Nuk qante më, Kris Rea.

Kokën ktheja, herë pas here nga ai.

Se si doja t’ia shihja atë fytyrë, 

të rrudhur e të nxirë, 

nga vdekjejeta.

Ai, i kërrusur nga lodhja, mezi mbahej.

Mbante kokën e thinjur mes pëllëmbësh,

si një topth bore të hirosur, të ftohtë.

Shikimi përdh? i binte.

Kishte diçka prej ëndrre,

kishte diçka prej palestinezi tek ai,

ndaj, e pyeta shkurt: 

përse e vuajte atë dënim?

Dhe shkurt më tha,

shumë shkurt: për politikë!...

Dhe shkurt e pyeta, 

sërish, si budalla:

Ku do shkosh, tani, o njeri?

Tha shkurt, po aq: 

te kasollë e zemrës sime!...

E kuptova n’çast, 

se s’kishte mbetur gjë prej tij.

Veç ëndrra.

Futeshim brishtësisht në pusinë e natës,

e mbërritëm dalëngadalë 

në Bit Pazar 

të Shkupit.

Dhe zbritëm nga kabina, të dy:

Unë për t’i çlodhur gjunjtë,

ai për të shkuar në vdekje!...

(Shkupjerusalem!

Nga vdekja në vdekje, Zot!!!)

TË JETOSH

të jetosh,

prej dritës sate të bësh mëngjese,

për qiejsh të mbahesh, 

të kapesh fort pas ëndrrës,

krejt ç’është përreth teje 

të bësh të jetë jotja,

si një mendim i ri 

të krekosesh krenar,

të vdesësh 

pa vdekur asnjëherë,

ta vrasësh njeriun brenda teje,

brenda teje ujkun ta sajosh,

shembjen e qiejve që s’janë qiej, 

ta bësh me një fjalë,

të bësh të të kapin sytë 

misterin që ti do,

të bësh të mbijë 

pema që s’është më,

ta flakësh modestinë,

të bësh prej engjëllit një djall me brirë,

si e flijuan jusufvoglin atëbotë, 

unin tënd të matur ta flijosh 

pa fjalën e fundit në gojë,

mbi bark të zjarrmuar gruaje

të bësh të jeshë 

kokër rëre e ftohtë,

të sajosh prej këmbëve të tua kapronj të bardhë

dhe t’i zbresësh të pijnë jetë 

aty ku shpirtrat lahen,

për epshin tënd prej burri, 

buzë prej ere të sajosh,

të mund ta lash në djersë, 

ta hedhësh përdh? hënën,

të jesh i ftohtë, i ftohtë, i ftohtë,

trup prej drite të mund të bësh 

për sytë e tu të nesërm,

prej frymës sate të bësh verigë,

i kapur për qiejsh të jetosh

mes akujsh i ndezur…

KËNGË E VONË...

T’keshë akoma një copë fryme,

që t’mund të këndosh

edhe një këngë t’vonë si kjo;

T’keshë patur e t’keshë

një Zot t’dashur e t’vetëm 

për adhurim;

T’keshë patur e t’keshë 

n’zemrën tënde e n’damarët e tu, 

gjak dardan;

T’keshë një baba 

t’vuajtur e t’kamur

që nuk bën be,

por edhe be kur bën,

bën be veç n’Zot 

e n’dhẻ, e n’atdhẻ;

T’keshë patur një nënë 

me duar rreshku,

që qe nanë, nanë, 

por jo edhe hanë;

T’kesh patur një fëmijëri

t’bërë prej llofkash

e prej magjishë t’papara,

që t’kanë bërë me e dashtë një pëllumb

më shumë se veten,

e gjithë gjakun, e fisin;

T’keshë patur 

një rini vertere e t’pamend,

në një Kosovë t’mbrujtun

me plagë e me gjak;

T’kesh patur fatin e mirë

me pasë nji mik t’dashtun

me emrin Jakup,

prej Lajçve t’Rugovës;

T’keshë qenë ai fatmirë

që mundi me pi ujë

n’kroin shijemirë 

të lirikave të Shkrelit;

T’kesh pasë fatin e mirë e të keq

me e pa e me e ndie untinë e barkut,

e me thanë se poezia s’asht gja

kundruell vujtjes s’bukur t’untisë,

me vllazni e me fis, 

pranë e pranë;

T’keshë mundë me u njoftë

edhe me burgun dritëerrët t’Borgesit,

e me luanët e tij t’vetmisë

n’shkretinën e ethshme t’mendimit;

T’keshë pasë mundësi me u njoftë

me poezinë e me gjuhën shembëllyese 

të ngjyrave t’Mirosë;

Ta keshë njoftue

muzikën e kundërshtive

në lirikat e Pazit;

T’keshë pa nji film t’rrallë

me mbret t’ramë 

e me u njoftë 

edhe me dritën e ramjes 

dhe besimit t’humbun;

T’keshë pasë mundësi me frymue

n’nji fole dashnie

që veç n’andrra t’rralla 

mund t’shihet;

T’kesh ba nji jetë t’kamun

me këlyshë e kalamaj

e me dromca drite, 

e me dromca syshë t’vegjël,

n’sofër, shtrue;

T’keshë ba prej vetes

luftëtarin e padhanë

n’beteja t’shumta 

për asgjanë;

T’keshë nisë nji vjershë si kjo

n’gjuhë t’njisueme,

e t’i biesh n’fund

si nji kange t’gegnueme...

... ti e ke jetue jetën...