Elitat dhe Europa

Ndërsa sfida e paraqitur nga Covid-19 janë krahasuar me një luftë, ne jemi fatmirësisht shumë larg nga skenari vrastar i viteve të luftës. E megjithatë, kriza e tanishme nuk po i afron evropianët më pranë. Armiqësitë dhe përçarjet po rriten – pavarësisht nëse ajo është midis lindjes dhe perëndimit mbi demokracinë dhe shtetin e së drejtës, apo midis veriut dhe jugut.

Rënia e Bashkimit Evropian është parashikuar prej vitesh. Por Europa nuk ka nevojë të shembet për të vdekur. Shpërbërja nuk është një ngjarje e vetme, por më tepër një proces i shënuar nga zvogëlimi i lidhjeve, humbja graduale e besimit dhe racionalizimi i politikës. Evropa mund të përfundojë jo me një zhurmë, por një pëshpëritje. Elitat tona kombëtare kanë dështuar, dhe ne duhet të shpëtojmë idealin e një Evrope të bashkuar prej tyre. Më 9 maj, Dita e Evropës, Bashkimi Evropian ishte duke planifikuar fillimin e Konferencës së saj për Ardhmërinë e Evropës dhe hapjen e një kapitulli të ri në historinë e integrimit, pas Brexit. Këto plane tani janë vonuar. Dhe kjo mund të jetë po ashtu. Konferenca ishte e strukturuar të ishte një tjetër spektakël i mashtrimit nga lart poshtë pa vizione dhe ambicie.

A mund të ketë diçka të tillë si një republikë evropiane e barabartë, në një kontinent kaq të larmishëm? Në të vërtetë, çfarë përcakton një komb?

Një komb nuk është as etnia, as gjuha, as kultura dhe as identitet. Një komb është një ligj që krijon një grup të barabartë me të drejtat të përbashkëta. Është, siç ka shkruar sociologu francez Marcel Mauss një shekull më parë, një grup që është i vetëdijshëm kolektivisht për ndërvarësinë e tij ekonomike dhe sociale dhe që vendos ta shndërrojë këtë ndërvarësi në kontroll kolektiv mbi shtetit dhe sistemit ekonomik.

Europa ka nevojë për një program mbresëlënës të transformimit ekologjik dhe ekonomik. Ne nuk mund të lejojmë që disa vende të mbyten në borxhe.

Europa ka nevojë për një sistem të modernizuar të taksave të përbashkëta për kompanitë, si dhe për si qytetarë evropianë. Kombet moderne evropiane u ndërtuan duke centralizuar fuqinë e taksave nga regjimi feudal.

Mos lejoni askënd t’ju bindë se ndonjë nga këto është e pakonceptueshme. Europa sot ka nevojë për një revolucion të dytë paqësor pas asaj të vitit 1989 dhe lindjen e republikës së vet.