Tregu global i punës, diversiteti dhe emigracioni

Nga Enton ZYKAJ

Diversiteti duhet të shihet si një vlerë sociale që sjell ndryshim dhe progres. Ky nocion ka hasur në rezistencë shumëplanëshe, sidomos në Perëndim. Megjithatë, përvojat pozitive të bashkëpunimit në fusha të ndryshme dhe industritë kanë menaxhuar për të krijuar një mënyrë më të zhvilluar të të menduarit dhe një politikë disi më të hapur për pranimin e të huajve në këto komunitete. Vendet më të zhvilluara perëndimore kanë krijuar një mburojë vizuale në vendet e tyre, përmes mediave dhe burimeve të tjera në lidhje me punëtorët e huaj, që shpesh shihen si “macja e zezë” e këtyre vendeve. Jo rrallë në këto vende, diversitetit vështrohet si një kërcënim për vetë komunitetin dhe integrimi i të huajve dhe emigrantëve në zhvillimin e një shoqërie të re kulturore, që kombinon në identitete të ndryshme, vlera, kultura, dhe tradita të tjera, ndodh të shikohet si një herezi. Në këtë mënyrë, të huajt nuk mund të ndjehen pjesë e një komuniteti, duke bërë që politikat e ashtuquajtura globale të integrimit të jenë të sipërfaqshme dhe jo produktive.Fakti që emigrantët shqiptarë sjellin një psikologji tjetër në Perëndim, fuqinë dhe pasionin e punës, artin e të bërit të gjërave me perfeksion, inteligjencën në përballimin e vështirësive të kualifikimit etj, nuk e pengon makinën e fshehtë të përpunimit të imazhit për t’i quajtur shqiptarët aventurierë, mafiozë, kontrabandistë, keqbërës, duke iu faturuar dhe krimet e të tjerëve. Kronikanët e kronikave të zeza, kur nuk kanë asnjë burim informacioni për ndonjë krim të kryer, zakonisht e nisin vëzhgimin e tyre me stilemën dashakeqe: “Ka gjasa që iks apo ypsilon krim të jetë vepër e ndonjë grupi mafiozësh shqiptarë!”… Janë të rralla ata media që flasin për vitalitetin e emigrantëve shqiptarë, sidomos të brezit të ri, për sukseset e tyre në shkolla, vende pune, biznese, etj.

Pra, anashkalohet, neglizhohet dhe paragjykohet fryma e diversitetit që sjell një psikologji tjetër, siç është ajo shqiptare, në metropolet e mëdha të Perëndimit. .Tradicionalisht, diversiteti në komunitete është vështruar ose si burim i parë e kontaktit për bashkëpunim ose si burim konflikti. Konflikti që është krijuar nuk është vetëm për shkak të ndryshimeve në prejardhje, kultura ose zakone të jetës (traditat), por edhe për shkak të konkurrencës në mundësi të ndryshme, të cilat paraqesin problematika të mprehta dhe brenda një bashkësie të caktuar.Sipas pikëpamjes së Jonas Anketa Putnam, ai vuri në dukje se emigrant në vendet e zhvilluara, në vend që të ketë një përparim dhe përmirësim në komunitet me një shkallë të lartë të diversitetit më shumë njerëz, duhet të tërhiqet nga jeta publike dhe nga pronësia shoqërore. Unë mendoj se kjo ndodh kryesisht për shkak se nuk ka stimuj për emigrantët e rinj për t'i bërë ata të ndjehen si një pjesë e rëndësishme e asaj bashkësie.Gjatë kohës së Titos në ish - Jugosllavi të gjithë njerëzve nga kultura dhe prejardhje etnike të ndryshme jetonin në harmoni, sepse ato shiheshin si të barabartë dhe se ata besonin në krijimin e një shoqërie multikulturore dhe një shteti të forte, ku të gjithë të ndiheshin dhe të ishin të barabartë. Vetëm pas vdekjes së Titos dhe kur Sllobodan Millosheviçi erdhi në pushtet, filloi që të krijonte një tjetërsim të grupeve të tjera joserbe nga institucionet qeveritare dhe poste të tjera të rëndësishme, duke kryer apriori zëvendësimin e tyre me serbët e duke thyer në këtë mënyrë stabilitetin dhe ekuilibrin që me aq shumë punë e mund qe ndërtuar.

Duke ngritur taksat për grupet e tjera kombëtare dhe duke përjashtuar serbët nga sistemi i taksimit, ai solli një bunkerizim të rëndë të shoqërisë, duke izoluar në istikame kundërshtare grupet etnike, nën të ashtuquajturën “supermaci serbomadhe”. . .Ne mund të shohim një adaptim të këtyre soj praktikave dhe në Shqipërinë e sotme, ku institucionet e ndryshme nuk janë të mbushura me stafe të kualifikuara, që të jenë në gjendje të ofrojnë rezultatet më të mira dhe ekspertizë precize, por me njerëz që vijnë nga rruga, të cilët, falë instinkteve të përshtatjes politike, vënies në shërbim të klaneve politike, pajisen me parzmoret e politikbërjes së administratës. Diversiteti vështrohet si një cenim i rrugës së partisë, si një sabotim i reformave, si një blasfemi, njësoj si në kohën e partisë shtet të Diktaturës komuniste. Kriza ekonomike botërore i ka përkeqësuar gjërat më tej. Në vendin e shqiponjave nuk ekziston koncepti “specialist i zoti”, por “është i yni”, me çfarë kuptohet se ky person është pjesë e klanit politik ose e interesave të ngushta të punëdhënësit.Lëvizja e lirë e njerëzve, pas rënies së diktaturës komuniste ka çuar në një ndjenjë të diversitetit dhe të migrimit në tregun global të punës, por ajo që pasoi ishte dhe mbetet një tjetër formë të centralizuar, ku mënyrat e qeverisjes, për fat të keq, i shërbejnë hapjes së dyerve ndaj korrupsionit.Mungesa e emancipimit në konsolidimin e një kulture demokratike qytetare e diversitetit përforcon hendekun mes njerëzve me prejardhje të ndryshme, duke krijuar mangësi në tregun global të punës. E njëjta gjë mund të thuhet në sferën e emigrimit. Racizmi dhe ndjenja e "të fortit" (ai që është në kontroll) shmang aftësitë profesionale të shumë emigrantëve të zhvendosur, që të detyruar nga kushtet e tyre duhet të vendosen për nga pozita më pak të rëndësishme, ku në shumicën e herës ata edhe nuk e përdorin aftësitë e tyre dhe shkallën e kualifikimeve që zotërojnë. Injorimi i diversitetit çon në dobësimin e vlerave të shumta sociale, duke minuar në të njëjtën kohë rendin politik dhe shoqëror.Realisht pranimi i llojllojshmërisë kulturore krijon një shoqëri të larmishme e të frytshme, ku çdo element i saj punon në drejtim të arritjes të së mirës më të madhe me grupe të reciprocitetit. Unë mendoj se janë këto pengesat që kemi krijuar gjatë procesit të qeverisjes që na çojnë në dështimet e radhës, në momente kritike të integrimit dhe zhvillimit.

Mediat mund të luajë një rol të madh në promovimin e diversitetit, por kur ata janë të zëna me çështje të tjera, me rekuizita politike klanore dhe çaste idilike me politikanë të vjetër e të rinj, diversiteti mbetet një fjalë boshe dhe pa kuptim.Çështja e imigracionit e cila kohët e fundit është bërë e qartë, e ka bërë të qartë e të të vetëdijshme ndikimin e diversitetit dhe gjurmët e tij në përvojën e integrimit, por edhe pse njerëzit janë të vetëdijshëm për rezultatet e tij, ende e gjejnë të vështirë të përshtaten me një ide e tillë, e cila ka prekur shumë vende edhe në tregun e punës globale. Komunikimi është çelësi për tejkalimin e dallimeve ndërmjet stileve të ndryshme të jetesës, por kur ky komunikim mungon ose çalon, gjërat vërtiten në një rreth vicioz.Siguria njerëzore dhe siguria përmes kontekstit të diversitetit dhe emigracionit në tregun e punës globale merr një mbrojtje të pastër nga dispozitat ligjore, por cenohet nga ligjet e pashkruara. Por kriza ekonomike globale sigurisht që i prek këta ekuilibra dhe ndikon direkt në aspektet sociale, kulturore dhe shkencore të jetës dhe përparimit. Për shkak të varfërisë afrikane, shumë punëtorë punojnë në kushte të tmerrshme për shumë kompani të huaja, të cilat as nuk respektojnë të drejtat njerëzore, as praktikat e drejta të punës ose të detyrimit normal për të garantuar sigurinë e tyre në punë. Nëse e shohim në detaje, ndikimet e diversitetit dhe emigracionit në tregun e punës globale, mund të konstatojmë një kaos që nuk lidh çdo nyje të qëndrueshme për të rritur shkallën e jetesës në masë, por "mbron" dhe "konsolidon" interesa të ndërsjella. Kjo ka lejuar shkelje të të drejtave të njeriut dhe të praktikave të ndershme të punës nga shumë kompani të huaja në shumë vende të varfra, ku qeveritë e tyre kanë lejuar këto "keqtrajtimeve", për shkak të nevojave ekonomike dhe hapjes së vendeve të reja të punës. Punëtorët shqiptarë dhe specialistët, në kushte të vështira ekonomike, pranojnë të paguhen 70-10 herë më pak në krahasim me punëtorët në vendet e tjera evropiane. Kompanitë e huaja në Shqipëri diskriminojnë punëtorët shqiptarë. duke i trajtuar pa kontrata pune, pa sigurime shoqërore e shëndetësore, pa sigurinë dhe komoditetin e duhur, me të cilat ata trajtojnë punëtorët e ardhur nga vendet e tyre..Në një artikull të shkruar nga Steven A. Camarota dhe Karen Jensenius lexojmë për ndikimin që ka emigracionit në tregun e punës tek gjenerata e re e amerikanëve të rinj, ku janë humbur mundësi pune të cilat do të mund të ndihmonin ata të rriteshin, sepse këto punë janë marrë nga emigrantët.

 Edhe pse këto punë janë të ashtuquajturat “punë të dorës së dytë”, që nuk kanë nevojë për ndonjë aftësi të veçantë ose diplomë, ka një tjetër arsye për t'u shqetësuar për rënien e pjesëmarrjes në fuqi punëtore dhe të punësimit të adoleshentëve. Sa kohë vazhdon që disa punë janë bërë e po bëhen gjithnjë e më shumë nga emigrantët, shoqëria në përgjithësi ka të ngjarë të bëhet më pak e interesuar në pagat dhe kushtet e punës apo edhe sigurinë e punëve të tilla. (Sipas Camarota. S. & Jensenius, K 2010).Bie fjala, shumica e punëtorëve australiane janë bërë nga punëtorë të huaj të kualifikuar, të cilët u zhvendosën në vend gjatë viteve. Është konstatuar gjithashtu se të njëjtin numër të punëtorëve të kualifikuar jashtë shtetit, duke shkuar në Australi në periudhën afatshkurtër dhe afatmesme për shkak se ekonomia ka kaluar tashmë nëpër fazën e zhvillimit dhe tani mund të përshkruhet si zhvillohet. Fuqisë punëtore vendase Australian tani ka zhvilluar dhe miratuar aftësitë e reja e vet për të kontrolluar ulje të mëtejshme të numrit të punëtorëve të kualifikuar që vijnë nga jashtë. Megjithatë, Emigracionit Australian ka luajtur një pjesë të madhe në zhvillimin e jo vetëm Australi si një e tërë, por në veçanti ekonominë australiane. Dhe kjo ka të ngjarë të shihet në ofrimin e më shumë mundësi të punës në vitin 2011. (Dylann, 2011)
Kur është fjala për diversitetin dhe ndikimi i tij mbi emigracionin, unë mendoj se çdo komb duhet të zhvillojnë studime paraprake dhe të planifikojnë se si duhet të modernizojë dhe të drejtpërdrejtë diversitet në funksion të mirëqenies dhe ekonomisë.Rritja e ndërgjegjes kombëtare, konfrontimet me çështje të ndryshme ligjore dhe mbështetje të mbeten shumë e duhur për ta bërë këtë tranzicion pashmangshme efektiv dhe të frytshëm. Plagët Pabarazia e dritareve të fundit të hapur të reja për më shumë ide progresive dhe filozofive të cilat i shërbejnë bashkëjetesës.